Is uw testament ook goed geregeld voor de dieren?

Altijd al een dierenvriend geweest? Wilt u dat uw erfenis goed besteed wordt aan juist die dieren die dit het meest nodig hebben? Wilt u uw eigen huisdieren goed verzorgd achterlaten? Dan kan dat het beste geregeld worden in een testament. Op deze website vindt u heel veel informatie over dieren en uw testament. Over nalaten aan dierenorganisaties. Over hoe u de zorg voor uw eigen huisdieren goed regelt. Met praktische tips over het opstellen van een testament.

Een (dieren-)testament is meestal niet ingewikkeld. U vindt hier een praktisch stappenplan ter voorbereiding van uw testament. In onze vraagbaak vindt u antwoorden op veel gestelde vragen rond dierentestamenten en testamenten in het algemeen. U zult merken: als u als dierenvriend uw testament op orde heeft, geeft dat een goed en gerust gevoel. Dat u alles goed geregeld hebt. Voor de dieren in nood.

Dierentestament is een gratis initiatief van Stichting Dierennood. Wij zetten ons in waar de dierennood het hoogst is. Wij helpen zwerfdieren in nood over de hele wereld via zeer goed gecheckte lokale dierenvrienden. U kunt ons ook in uw testament benoemen. Graag zelfs. Dan kunnen wij namens u meer doen voor al die zwerfdieren die onze hulp zo hard nodig hebben.

Meer weten over onze activiteiten? 

Ga naar: https://dierennood.nl 

Meld u aan voor onze Nieuwsbrief

Disclaimer: de informatie op deze website is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Uw notaris, gespecialiseerd in erfrecht, heeft echter het laatste woord bij de opstelling van uw testament en andere erfrechtdocumenten. Hij kan bepalen wat in uw persoonlijke situatie wel of niet van toepassing is. U kunt dus aan deze website geen rechten ontlenen, wel heel veel ideeën voor uw dierentestament.

© Stichting Dierennood / Stichting Instituut GoedNalaten. Overname van teksten is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteurs.

2. Stappenplan testament

 

Uw testament en uw dieren

De meeste mensen kijken als een berg op tegen het maken van een testament. Dat ontstaat vooral door te weinig basiskennis over wat een testament eigenlijk inhoudt. Het beste is om allereerst zich de vragen te stellen, wat men feitelijk daarmee zou willen gaan regelen en niet onbelangrijk, waarom eigenlijk.

Die onzekerheid uit zich vaak in allerlei spookverhalen en ‘verjaardagpraat’. Daarbij worden de feiten vaak uit het oog verloren. Deze materie is in de meeste gevallen echter niet zo ingewikkeld. En moet in ieder geval niet ingewikkelder gemaakt worden dan nodig is.

Hieronder vindt u een eenvoudig stappenplan voor het opstellen van een testament. Ook als u als dierenvriend prachtig werk voor dieren in nood mogelijk wilt maken.

 

1. Moet ik een testament maken?

Het antwoord op deze vraag is aan de hand van de volgende voorbeelden makkelijk te geven:

Bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap erft de langstlevende partner, de eventuele (klein)kinderen erven ook, maar krijgen hun deel pas na overlijden van de langstlevende partner. Een testament is hier niet nodig, de vererving is bij wet geregeld. Tenzij u wilt afwijken van de wettelijke regeling, dan is een testament wel nodig.

Heeft u een samenlevingscontract en u wilt over en weer van elkaar erven, dan is een testament nodig. Wanneer sprake is van een tweede huwelijk met daarbij kinderen en eventueel ook stiefkinderen, is een testament bijna altijd aan te bevelen.

Als u alleenstaand bent zonder kinderen en geen testament hebt, dan erft uw familie, dus ouders, daarna broers en zusters en vervolgens neven en nichten etc. Wilt u dat niet en heeft u een andere bestemming voor uw nalatenschap (zoals Stichting Dierennood), dan moet dat bij testament worden geregeld.

Bent u samenwonend, bevriend met of gunt u iemand of een (dieren)organisatie iets, dan moet er een testament komen. Wilt u kinderen onterven, dan moet ook dat in een testament geregeld worden. Kinderen behouden overigens het recht op hun legitieme portie.

Kortweg, alles wat u aan geld en waardevolle goederen aan een ander (niet uw partner of uw kinderen via de wettelijke regeling) wil nalaten moet in een testament geregeld worden. Ook als u een executeur wilt benoemen - vaak heel verstandig - moet dat bij testament geregeld worden.

Het testament is een ijzersterk en uniek document, waarin alle partijen die iets met uw erfenis van doen hebben een duidelijke en wettelijke instructie hebben hoe te handelen. De executeur en erven hebben zich daaraan te houden. Daarmee heeft u zekerheid dat uw wensen worden uitgevoerd.

 

2. Wat heb ik na te laten?

Dit is dus eigenlijk alleen van belang als u een testament gaat maken en een bijzondere (naar uw speciale wensen) verdeling wilt opstellen. U kunt niet in de toekomst kijken. Als u nu uw nalatenschap wilt vaststellen, moet u uitgaan van het heden. Wat is er nu. Een eenvoudige manier om de nalatenschap vast te stellen is een opsomming te maken van uw bezittingen. Geld, goederen, huizen, effecten. Houdt daarbij de hoofdlijnen vast en verliest u niet in details. Maar neem in ieder geval uw huisdieren in het overzicht op. Daar moet te allen tijde goed voor gezorgd worden.

Bijvoorbeeld: Tegoeden bij bank en spaarbank, de WOZ-waarde van het huis (minus hypotheek), bijzondere bezittingen als een waardevol schilderij, boot of oldtimer, geldvorderingen op een andere partij, kapitaalverzekeringen, begrafenisverzekering. Dat is een handig en goed gestructureerd dossier om deze inventarisatieopsomming makkelijk te maken. U maakt daar een totaal plaatje van, verminderd met de te verwachte kosten zoals begrafenis/crematiekosten, makelaarskosten, taxatiekosten, executeurkosten, kosten huisontruiming. Het uiteindelijke totaalbedrag is uw uitgangspunt voor de verdeling van uw nalatenschap. Voorziet u daar nog serieuze toekomstige wijzigingen in? Uw notaris kan daar meestal wel rekening mee houden in uw testament.

 

3. Onder wie verdeel ik dat dan?

Met het in de tweede stap gevonden totaalbedrag kunt u nu een verdeling maken. Dit is volledig aan u. Maak een verdeling over personen en instanties en verdeel uw nalatenschap naar eigen inzicht. Zet die verdeling in percentages, daarmee is uw wens in het testament ook over 10 of 20 jaar nog uitvoerbaar, onafhankelijk van het uiteindelijke bedrag. Het is natuurlijk helemaal aan u wie in het testament een plek gaat krijgen. U kunt personen en instellingen een legaat schenken en personen en instellingen tot erfgenaam benoemen. Er dient altijd minstens 1 erfgenaam te zijn. De erfgenaam of erfgenamen zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de nalatenschap. De executeur legt dan ook rekening en verantwoording af aan alle erfgenamen.

Dit is ook het moment om na te denken over wat u in het leven belangrijk vindt. Welke maatschappelijke onderwerpen vindt u belangrijk? Als u een dierenvriend bent, zullen er een of meerdere dierenorganisaties zijn, waar u enthousiast over bent. U laat een goede herinnering na als u (een deel van) uw nalatenschap bestemd voor dierenorganisaties zoals Stichting Dierennood. U helpt hen daarmee de wereld mooier te maken voor dieren in nood. En ook belangrijk: u kunt ook de zorg voor uw eigen huisdieren regelen via uw testament.

Voldoet uw testament verder nog wel, maar wilt u een (extra) goed doel of iemand bedenken met een legaat? Voor een legaat (een vast omschreven schenking via uw testament) kunt u ook volstaan met een aanvulling op uw testament (wel in de vorm van een notariële akte). Zie verder vraag 4 in hoofdstuk 2.

 

4. Het codicil en een executeur.

De verdeling van gebruiksgoederen en persoonlijke zaken van niet te grote waarde als sieraden, de familieklok, een muziekinstrument, e.d. zijn zaken die u prima in een codicil kunt regelen. Een codicil is een handgeschreven, gedagtekend en door u ondertekend document. U kunt dit altijd weer wijzigen (een testament trouwens ook) en aanpassen aan een nieuwe situatie. Daarin kunt u ook duidelijke instructies achterlaten voor uw begrafenis of crematie. Niet onverstandig om tijdig een begrafenisondernemer te contacteren (wel of niet via een verzekering) en uw wensen kenbaar te maken. Het is heel verstandig om uw wensen wat betreft testament, executeur en codicil met een of meerdere vertrouwenspersoon te delen. Overleg met degenen die u als executeur wilt benoemen of die dat inderdaad wil doen en bespreek uw verdere wensen aangaande uw nalatenschap.

 

5. Naar de notaris

Als u nu alle voorgaande stappen heeft doorlopen en doordacht, kunt u met uw wensen naar de notaris gaan. Een testament hoeft niet ingewikkeld te zijn, maar dat is wel afhankelijk van uw persoonlijke omstandigheden. Een notaris inschakelen die gespecialiseerd is in erfrecht is vaak een verstandige stap. De notaris maakt voor u een concept testament op basis van uw wensen (voor zover die natuurlijk allemaal praktisch uitvoerbaar en wettelijk verantwoord zijn). U keurt dat (na mogelijke wijzigingen) goed en dan volgt er een handtekening. Het testament wordt geregistreerd in het Centrale Testament Register in Den Haag. Daar is voor elke notaris in Nederland uw testament oproepbaar en herkenbaar als het laatst gemaakte testament. Prachtig geregeld is dit in Nederland. Uw testament is een zeer persoonlijk document, alleen uzelf en de notaris weten wat daarin staat. Toch is het meestal verstandig om met uw naasten, relevante zaken te bespreken. In voorkomende gevallen voorkomt dat veel problemen bij de uitvoering van uw testament.

Voor een eenvoudig testament of een eenvoudige legaat-akte kunt u ook prima terecht op de website van www.doehetzelfnotaris.nl. U kunt daar zelf de akte samenstellen en deze verzenden naar de dichtst bijzijnde aangesloten notaris. Die neemt vervolgens contact met u op voor een afspraak ter ondertekening. En rekent daar een scherp tarief voor (en u hoeft in principe maar 1 x naar de notaris). Heeft u behoefte aan een uitgebreider testament? De huisnotarissen van Stichting Dierennood of een andere notaris bij u in de buurt helpen u graag verder. Dichter bij huis: kijk op www.notaris.nl voor een compleet overzicht. Een eerste gesprek met een notaris is vaak gratis (vraag dit wel vooraf). Ook kunt u bij verschillende notarissen informeren naar tarieven. Die kunnen nogal verschillen.

 

 

De nood voor dieren in Zuid- en Oost-Europa is vaak erg hoog.

3. Antwoorden over dieren en uw testament

U denkt na over uw testament. U wilt een testament waar u zelf een goed gevoel bij heeft. Wat gebeurt er met uw eigen huisdier(en) als u zonder partner komt te overlijden? 

De meeste mensen denken vandaag de dag wel na over hun nalatenschap. Vaak staan ze er echter niet bij stil wat er na hun dood met het verweesde huisdier moet gebeuren. Als er niets is geregeld, is de kans groot dat het voorheen zo geliefde dier in het asiel belandt. Net als de verdeling van bezittingen kun je ook de zorg voor een huisdier vastleggen in een testament.

Als dierenvriend wilt u wellicht ook, dat met hetgeen u nalaat heel goed werk kan worden gedaan voor dieren in nood. Maar dan ook echt waar de nood het hoogst is. Het liefst ook zonder inhoudingen. Gelukkig kent Nederland als een van de weinige landen ter wereld, geen zwerfhonden en ook relatief weinig zwerfkatten. In andere landen hebben deze dieren het helaas veel slechter en is hulp vaak hard nodig.

Hoe zit het dan met de betrouwbaarheid?

Hieronder vindt u antwoorden op een aantal veel gestelde vragen over huisdieren, dierenorganisaties en uw testament.

Uw notaris kan het beste bepalen wat voor uw persoonlijke situatie van toepassing is. Wij hebben de informatie op deze website met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Zoals dat zo mooi heet: u kunt geen rechten ontlenen aan deze informatie, wel heel veel ideeën voor uw testament.

 

1. Hoe kan ik goed voor mijn achterblijvende huisdieren laten zorgen?

U wilt dat uw huisdieren ook na uw overlijden goed terecht komen. Bij een baasje dat hen begrijpt en voor hun zorgt zoals u dat zelf doet. Daarvoor kunt u een vertrouwd iemand in uw eigen omgeving vragen. Een familielid, vriend of goede kennis/buurtgenoot. Dat is de mooiste oplossing. Wordt dat lastig dan zijn er dierenorganisaties die deze zorg van u over willen nemen, maar meestal betekent dat dan wel opname in een asiel.

Als je niets hebt geregeld omtrent de zorg van je huisdier wordt je huisdier na je overlijden nagelaten aan jouw erfgenamen. In je testament bepaal je zelf wie je erfgenamen zijn.
Heb je geen testament? Dan bepaalt de wet wie je erfgenamen zijn. Dit is dan vaak jouw langstlevende partner of jouw kind. Een erfgenaam kan een erfenis weigeren. Dit betekent dat jouw erfgenamen dus ook kunnen weigeren de zorg van jouw huisdier over te nemen. Je huisdier belandt dan vaak in een asiel. Bespreek dus goed met jouw erfgenamen wie zorg kan dragen voor jouw huisdier na je overlijden en leg dit eventueel vast.
Je kan besluiten je huisdier achter te laten bij een erfgenaam. Een erfgenaam kan een kind of partner zijn, maar ook een ander persoon waarbij je zeker weet dat je huisdier een fijne plek heeft. Deze andere persoon erft bijv. alleen je huisdier en geen andere bezittingen als je dat niet wil en niet vastlegt.

Hoe leg je alles goed vast?

Deze zaken kan je op verschillende manier vastleggen.

-Eigen dierentestament
Je kan de zorg voor je huisdier regelen in een zelfgemaakt dierentestament. Stel zelf een document op waarin je opschrijft wie voor je huisdier moet zorgen en op welke manier dit moet. Bewaar dit testament op een plek waar je naasten het na je overlijden zullen vinden.

-Testament of legaat
Je kan de zorg voor jouw huisdier ook regelen in je testament. Het gedeelte van je testament waar dit is opgeschreven, heet de huisdierenclausule. In deze clausule kan je jouw huisdier nalaten aan je ‘normale’ erfgenamen, of kan je je huisdier nalaten aan een specifiek persoon. Deze specifieke persoon benoem je in een legaat in je testament. Deze persoon heet een legataris. Je ‘normale’ erfgenamen hebben dan geen recht op jouw huisdier, tenzij de legataris zijn erfenis weigert.

In een testament of specifiek legaat kan je ook meteen eventuele wensen voor de zorg van jouw huisdier opschrijven en regelen. Een testament en legaat stel je op bij een notaris.

-Levenstestament
Het kan zo zijn dat je niet meer voor je huisdier kan zorgen voordat je overlijdt. In je levenstestament regel je wie er in die situatie voor jouw huisdier zorgt. Je geeft deze persoon een volmacht. Dit schrijf je niet op in een testament of legaat. Deze documenten gelden pas als je overlijdt.

Je kan zelf een levenstestament opstellen. Zorg dat het document is ondertekend en gedateerd. Je kan het ook laten opstellen bij een notaris. De notaris bewaart je testament dan ook op een veilige plek.

De huisdierenclausule

Na een overlijden zijn de nabestaanden vaak niet bekend met de wensen van de overledene met betrekking tot de huisdieren en nemen ze daarover zelf een beslissing. Hier kun je ook zelf keuzes in maken. Verder zijn huisdieren nogal eens onderdeel van een vechtscheiding.

Je kunt de huisdierenclausule in verschillende akten laten opnemen:

• In een samenlevingscontract of huwelijkse voorwaarden: met de huisdierenclausule spreek je af wie de huisdieren krijgt, of dat je samen voor ze blijft zorgen, maar ook een omgangsregeling is mogelijk;
• In een levenstestament (ook wel ‘algemene volmacht’ genoemd): hiermee regel je wie en op welke manier voor je huisdier zorgt als je dat zelf bijvoorbeeld door een ernstige ziekte niet meer kunt;
• In een testament: hiermee kun je verschillende zaken regelen. Bijvoorbeeld wie je huisdier erft en de opdracht om voor het huisdier te zorgen, al dan niet onder toekenning van een geldbedrag. Ook kun je in een testament vastleggen dat je liever niet wilt dat je dier in het asiel terecht komt en dat, als je bijvoorbeeld meerdere honden hebt, deze bij elkaar moeten blijven. Hier kun je zelf je eigen wensen in laten opnemen.

De huisdierenclausule kun je ook aan al je bestaande regelingen laten toevoegen. Het maakt daarbij niet uit welke notaris destijds je regeling had opgesteld. Bij het opnemen van een huisdierenclausule kunnen ook meteen je huidige regelingen worden nagekeken om te zien of deze nog passen bij je huidige situatie. Bepaalde verouderde regelingen pakken nu niet meer gunstig uit en kunnen tegenwoordig veel beter geregeld worden.

 

2. Dieren en een legaat.

Een legaat is een vast omschreven zaak uit uw erfenis. Bijvoorbeeld “mijn huisdieren” of een bepaald bedrag. Als u de zorg voor uw huisdieren aan een vertrouwenspersoon of dierenorganisatie wilt toevertrouwen kunt u dat op deze manier doen. Tezamen met een omschrijving van een geldbedrag waaruit ook de verzorging van uw huisdieren bekostigd kan worden. Ook als u geen huisdieren meer heeft, maar een dierenorganisatie wel wilt ondersteunen met een donatie om meer hulp voor dieren in nood mogelijk te maken. U kunt dat geldbedrag ook omschrijven als “xx % van mijn bezittingen”. Een percentage kan in voorkomende gevallen praktisch zijn. U kunt een legaat op twee manieren vastleggen: in een legaatakte en als onderdeel van uw testament.

 

3. Dieren in uw testament.

Een testament is de meest complete manier om uw nalatenschap te regelen. Daarin bepaalt u wie uw erfgenamen zijn (en wie niet!). U bepaalt wie welk deel krijgt in de vorm van een erfstelling of legaat. Al dan niet met aanvullende voorwaarden. Let wel: voor een testament moet u altijd naar een notaris (zie het stappenplan). U kunt dus ook dieren in uw testament bedenken. U regelt daarin de zorg voor uw eigen huisdieren. Juridisch gezien bepaalt u wie uw huisdieren erft. U kunt uw huisdieren (d.w.z. de nieuwe eigenaar) een bedrag meegeven voor hun verzorging.

Wilt u meer doen, ook voor dieren in nood in Nederland en daarbuiten (waar het nog harder nodig is) dan kunt u ook een of meerdere dierenorganisaties in uw testament benoemen. U kunt hen een legaat toekennen of als erfgenaam benoemen. Welke organisaties dat zijn is helemaal aan uzelf om te bepalen. Kijk daarvoor ook naar antwoorden op de volgende vragen: Welke dierenorganisaties kan ik in mijn testament opnemen?  Hoeveel dierenorganisaties kan ik opnemen?  Hoe kies ik de goede dierenorganisaties voor mijn testament?

 

4. Moet er erfbelasting betaald worden over mijn huisdieren?

Jawel. Bijna niemand denkt daarover na. En zolang u geen dure rasdieren heeft dan is dat ook geen probleem. Maar dieren zijn onderdeel van uw erfenis en moeten in principe in de boedelbeschrijving opgenomen worden. En daarover komt de fiscus met de aanslag erfbelasting. Als er bv. in een redelijk recent bankafschrift een fors bedrag staat voor de aanschaf van een rasdier wordt dat interessant voor de fiscus. Het belastingtarief is ook erg afhankelijk van wie u als erfgenaam benoemt c.q. aan wie u uw huisdieren nalaat. Hoe meer verwantschap, hoe minder belasting de ontvanger betaalt. Boven de vrijstellingsgrens en tot een bepaald bedrag betalen (pleeg)kinderen 10 procent erfbelasting, daarboven 20 procent. Overige erfgenamen, zoals een broer of zus, betalen 30 en 40 procent over nalatenschappen boven de vrijstelling. Uw buurvrouw valt in het allerhoogste tarief. Maar een dierenorganisatie met een zogenaamde ANBI-status betaalt helemaal geen erfbelasting over uw nalatenschap.

Net als over alle andere bezittingen, moet er ook over (de verzorging van) een huisdier erfbelasting worden betaald. Stel dat je iemand 15.000 euro nalaat om voor je huisdier te zorgen, dan wordt die persoon voor 15.000 euro aangeslagen. De fiscus heeft er geen begrip voor dat dit geld enkel voor de verzorging van het dier is bedoeld.

Er is een manier om te voorkomen dat er door de ontvanger erfbelasting betaald moet worden. ‘Als je een legaat vrij van recht en kosten opneemt in het testament, betaalt de ontvanger van het legaat (de legataris) geen erfbelasting. De erfbelasting wordt dan betaald uit de nalatenschap. Ook kun je ervoor kiezen het dier en een geldbedrag na te laten aan een organisatie die zich inzet voor dieren en de status heeft van ANBI, een Algemeen Nut Beogende Instelling. Een ANBI is als goed doel vrijgesteld van het betalen van erfbelasting. Een deel van het geld zal gebruikt worden om de werkzaamheden van de stichting te bekostigen, de rest komt ten goede aan het dier/de dieren.

 

5. Huisdieren als erfgenaam?

Soms staat het met een grote kop in de krant. “Hond erfgenaam van Amerikaanse miljonair.” En dan gaat er een miljoenenvermogen naar een of meerdere huisdieren. Wat er dan niet bijstaat, is dat er vaak een ingewikkelde constructie achter zit met een al dan niet tijdelijke stichting. Die stichting probeert dan daardoor een goede doelenstatus te verkrijgen om zo weinig mogelijk erfbelasting te betalen.

In Nederland moet een erfgenaam een zogenaamde persoon zijn. Daarvan zijn er twee soorten. Natuurlijke personen dat wil zeggen mensen. En rechtspersonen, d.w.z. organisaties als stichtingen, verenigingen, bedrijven etc. Uw huisdier kan dus niet rechtstreeks erfgenaam worden. U moet de zorg voor uw huisdier dus altijd via een vertrouwd persoon of vertrouwde dierenorganisatie laten lopen.

 

6. Een stichting voor mijn eigen huisdieren?

Een enkele keer komt de vraag boven: moet ik een stichting oprichten die voor mijn huisdieren zorgt als ik er niet meer ben? Die vraag moeten we bijna altijd met een ‘nee’ beantwoorden. Een eigen stichting brengt veel gedoe met zich mee. Opstellen van statuten en inschrijven bij de Kamer van Koophandel, een bankrekening openen, een administratie voeren en afrekenen met de fiscus. U hebt een betrouwbaar bestuur van min. 3 leden nodig dat dat allemaal voor u gaat doen. Kortom, als u veel huisdieren hebt en veel geld kunt u daarover nadenken. Maar er zijn veel simpelere oplossingen mogelijk. Waar u vooral aan moet denken: ook een stichting betaalt fors schenk- en erfbelasting over het geld dat u erin steekt. Om dat te voorkomen kunt u de zgn. ANBI-status aanvragen. Daar zijn strikte voorwaarden en verplichtingen aan verbonden die veel verder gaan dan de zorg voor uw huisdieren. Het is bijna altijd veel verstandiger om een familielid, vriend, kennis of dierenorganisatie te belasten met de zorg voor uw huisdieren.

7. Welke dierenstichtingen kan ik in mijn testament opnemen?

De keus is helemaal aan u. Daar zijn geen wettelijke beperkingen in. U bepaalt zelf in welke stichting(en) u vertrouwen hebt. U bepaalt zelf welke stichting het dierenwerk doet dat u het meest aanspreekt. Voor welke dieren en waar. Dat kan dichtbij zijn (het dierenasiel om de hoek) of verder weg (in bv. Oost- en Zuid-Europa waar de dierennood verschrikkelijk hoog is). Om u op weg te helpen in uw keuze hebben wij diverse tips voor u. Deze staan hieronder omschreven.

8. Hoe kies ik de goede dierenstichtingen voor mijn testament?

Dat is allereerst een persoonlijke keuze. Wij hebben een aantal aspecten op een rijtje gezet:
a. Helpt de stichting dieren die u belangrijk vindt? Honden of juist katten, of allebei, of andere dieren?
b. Doet ze dat waar de dierennood het hoogst is? Alleen in Nederland of juist in andere landen met (veel) meer dierenleed? Zodat uw erfenis het grootste verschil uit kan maken.
c. Of op een plaats van uw keuze. Misschien bent u wel eens in een land op vakantie geweest, waar het welzijn van de dieren sterk te wensen overliet. Dan kunt u kijken welke stichting in staat is om daar doelmatig dergelijke dieren te gaan helpen. Een goed voorbeeld is Stichting Dierennood, die vooral gespecialiseerd is om heel direct en op een betrouwbare wijze via een langdurig opgebouwd netwerk in vrijwel alle landen ter wereld zwerfdieren goed te kunnen helpen. Bijv. ook met effectieve sterilisatieprojecten.
d. Met welk percentage rekent een stichting voor inhoudingen voor vaste kosten, zoals salarissen, huur, reiskosten, e.d.? Gemiddeld is dat tussen de 30 en 40%. Een goede uitzondering daarop is Stichting Dierennood die dergelijke inhoudingen niet aftrekt over uw donaties of legaat. Zij kennen dan ook geen salarissen of huur.
e. Laat een stichting duidelijk hun resultaten zien? Is dat te zien op hun website? Met foto’s en duidelijke verantwoording over de behaalde doeleinden?
f. Kunt u de mensen van een stichting zelf persoonlijk aanspreken over hun werk? Staan hun namen (met foto’s en tel.nrs of/of emailadressen) op hun website?
g. Bestaat de stichting over 10 of 20 jaar nog steeds? U kunt hen dan vragen welke garantie men kan bieden om de kans hierop zo groot mogelijk te maken.
h. Van groot belang is ook de vraag of de stichting of organisatie een ANBI-status heeft. Een ANBI-organisatie betaalt geen schenk- en erfbelasting. Daardoor kunnen deze goede doelen hun aandeel in een nalatenschap voor de volle 100 procent inzetten voor hun doelstelling. Bij andere organisaties gaat dus een heel groot deel (vaak ruim 40%) van uw erfenis naar de fiscus en niet naar de dieren.

                 
9. Hoeveel dierenorganisaties kan ik opnemen?

De wet stelt geen beperkingen aan het aantal erfgenamen dat u wilt benoemen. Wij vinden het echter niet erg verstandig om te veel erfgenamen te benoemen. Dat maakt de uitvoering van uw testament namelijk erg ingewikkeld. Drie, hooguit vijf erfgenamen is aan te bevelen. Dan is het aantal formulieren en handtekeningen nog te overzien voor hem of haar die uw erfenis moet gaan afhandelen. Wilt u toch meer mensen of dierenorganisaties iets gunnen? Geef ze dan een legaat. Dat kan een vast bedrag in Euro’s zijn of een vast percentage van uw nalatenschap. Maar dat is veel eenvoudiger geregeld. En voor de ontvangers maakt het netto geen enkel verschil.

 

10. Hoe benoem je een dierenorganisatie in je testament?

Dat is niet ingewikkeld, maar moet wel zorgvuldig gebeuren. Anders gaan er zaken mislopen. U moet dan ook de volgende gegevens paraat hebben voor uw notaris:

• De officiële, statutaire naam: bijv. Stichting Dierennood (die naam kan afwijken van de dagelijks gebruikte kortere naam)
• Het officiële adres: bijv. kantoor houdende te Brunssum, Henri Dunantstraat 337 (organisaties kunnen meerdere adressen gebruiken)
• Het Kamer van Koophandel-nummer: geregistreerd bij de Kamer van Koophandel onder nr. 2447 1674 (dit nummer is uniek, ook als de organisatie van naam verandert of verhuist blijft dat hetzelfde).

In uw testament komt dan te staan: “Ik benoem tot mijn erfgenaam ………”, of “Ik legateer aan ……”. Met een vast bedrag of een percentage.

 

11. Is een dierenorganisatie verplicht uw erfenis te aanvaarden?

Goed om een moment bij stil te staan. Een dierenorganisatie of persoon is niet verplicht om uw erfenis te aanvaarden. Uw erfenis kan verworpen worden zonder opgaaf van reden. Dat kan het geval zijn bij erg duistere erfenissen. Wat een dierenorganisatie wel altijd doet (en dat is ook verstandig), is het zogenaamde beneficiair aanvaarden. Dat betekent dat de erfenis alleen aanvaard wordt als er een batig, positief saldo is. Een erfenis kan namelijk ook uit schulden bestaan. En daar zit echt niemand om verlegen. Verwacht u schulden na te laten en wilt u toch uw huisdieren goed achterlaten, dan moet u daar iets slims op bedenken. Overleg daarover met uw notaris.

 

12. Kan ik mijn erfenis een bijzondere dierenbestemming geven?

Een vraag die vaak voorkomt. Het antwoord is JA. Dierenorganisaties zoals Stichting Dierennood hebben vaak veel verschillende projecten. Voor verschillende soorten dieren, in verschillende landen, etc. Bijvoorbeeld: u heeft meer met honden dan met katten (of omgekeerd). Dan kunt u een bepaling in uw testament opnemen dat uw erfenis daaraan besteed moet worden. Of u gaat altijd naar Griekenland op vakantie en wilt dat uw erfenis daar goed besteed wordt. Of misschien wel speciaal voor het doen uitvoeren van extra sterilisaties bij zwerfdieren.

U kunt dat op twee manieren vastleggen: als wens of als eis. Als wens geeft u nadrukkelijk de bestemming aan die u voor ogen heeft. En een goede dierenorganisatie zal dan zijn uiterste best doen om dat zo te regelen. Bijv. de besteding in Griekenland. Als dan zo’n organisatie op het moment van uitkering beoordeelt, dat in de directe omgeving, dus bijv. in Bulgarije, de nood misschien nog hoger is, dan heeft die stichting de vrijheid om iets af te wijken met de locatie. U kunt het ook als eis/ voorwaarde formuleren. Als een organisatie het dan niet kan besteden volgens uw voorwaarden, moeten ze uw erfenis weigeren. Dan gaat de erfenis naar de andere erfgenamen in het testament of naar uw wettelijke erfgenamen (wat misschien juist niet uw bedoeling was…). Het is altijd verstandig om op voorhand met uw potentiele erfgenaam te overleggen over uw wensen. Met een goede omschrijving worden misverstanden of zelfs problemen vermeden.

 

13. Wat is een Dierenfonds op Naam?

U kunt uw erfenis (of schenking bij leven) onderbrengen in een zogenaamd Fonds op Naam. Dat betekent dat de ontvangende dierenorganisatie daar een apart potje (of pot!) van maakt. Officieel heet dat dan: het wordt apart geadministreerd. Er wordt dan in bijv. de jaarrekening ook apart verantwoording afgelegd over de besteding. U kunt dat fonds zelf een naam geven, bv. de naam van uw huisdier of uw eigen naam: Het Maria van Borssele Sterilisatie Fonds. U kunt namelijk ook zelf aangeven waar, binnen het werkveld van de organisatie, het geld aan besteed moet worden. Het is zeer zeker te adviseren om altijd met de ontvangende dierenorganisatie over de omschrijving van de besteding te gaan overleggen. Dat voorkomt postume problemen. Vanwege de extra administratie is wordt hiervoor bij stichtingen meestal een bepaald minimum aangehouden (bij Stichting Dierennood is dat 25.000 euro). Maar wel een heel mooi gebaar waarmee u voor altijd als grote dierenvriend herinnerd wordt.

 

14. Moet ik voor mijn huisdieren ook een levenstestament opstellen?

Een levenstestament is een officiële akte die u kunt (laten) opstellen voor als u lichamelijk en/of geestelijk niet meer in staat bent om bv. uw financiën te regelen of zelf met uw arts te bepalen hoe het met uw gezondheid verder moet. U geeft dan aan vertrouwde personen een volmacht om dat namens u te doen. Dit is heel kort geformuleerd waar een levenstestament voor dient. Meer informatie daarover onder andere op https://www.notaris.nl/levenstestament

Je huisdier kun je ook in een levenstestament opnemen. In een levenstestament leg je vast wat er moet gebeuren met je vermogen als je wilsonbekwaam wordt. Daarbij geef je iemand die je vertrouwt de volmacht beslissingen te nemen over je financiële en medische zaken. Als je een huisdier hebt, kun je een gedeelte van je vermogen afzonderen ten behoeve van het dier. De gevolmachtigde kan dan vrijelijk over het geld beschikken om de kosten voor het dier te betalen. Omdat het geld op je eigen rekening staat en dus van jou blijft, hoef je geen heffingen te betalen.

15. Kan ik een dierenorganisatie tot executeur benoemen?

Ja, dat kan. Maar er zijn wel een paar aandachtspunten. Een executeur (vroeger executeur-testamentair) is degene die uw erfenis afhandelt: de boedel beschrijft, de administratie afhandelt, de aanslag erfbelasting, eventueel uw uitvaart, etc. U kunt daarvoor een dierenorganisatie benoemen in uw testament.  Wij raden altijd aan om dat op voorhand samen te bespreken. U kunt dan uw wensen over de afhandeling voorleggen. En de dierenorganisatie kan met u afspreken of ze dat wel willen en kunnen.

En als de executeur moet zorgen dat uw huisdieren goed onder dak komen, moeten daarvoor specifieke afspraken gemaakt worden. Te zijner tijd moet daarvoor immers snel gehandeld kunnen worden. Controleer altijd of uw dierenorganisatie iemand heeft met voldoende ervaring in de afhandeling van nalatenschappen (bij voorkeur iemand die aangesloten is bij NOVEX, de executeursorganisatie).

Zwerfdieren hebben vaak echt onze hulp nodig.

4. Praktische zaken

Nadenken over uw testament kan een heleboel praktische vragen opleveren. Een aantal veel voorkomende algemene vragen en de antwoorden daarop vindt u hieronder.

Uw notaris kan het beste bepalen wat voor uw persoonlijke situatie van toepassing is. Wij hebben de informatie op deze website met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Zoals dat zo mooi heet: u kunt geen rechten ontlenen aan deze informatie, wel heel veel ideeën voor uw testament.

1. Hoe stel ik een testament op?

Over het algemeen stelt u een testament op samen met een notaris. De notaris legt uw uiterste wil vast in een notariële akte. De notaris adviseert u daarbij over mogelijke bepalingen in uw situatie. Een testament heeft pas rechtskracht als u en de notaris het hebben ondertekend. Lees daarvoor het Stappenplan op deze website. Dat geeft u een goede handleiding.

 

2. Kan ik mijn testament niet gewoon zelf maken?

In principe kan dat, maar om het rechtsgeldig te laten zijn moet het door een notaris worden bekrachtigd en geregistreerd in het Centraal Testamentregister. Goedkoop is uiteindelijk vaak duurkoop. Een notaris kent de erfrechtwetgeving en is daardoor in staat uw wensen zo op te schrijven dat ze ook juridisch kloppen. Bovendien kan hij of zij, op basis van uw persoonlijke situatie vaak een heleboel ideeën aandragen waar u en uw nabestaanden hun voordeel mee kunnen doen.

 

3. Wat gebeurt er als ik geen testament opstel?

Als u geen testament laat opmaken dan geldt het wettelijke erfrecht: de regels zoals die in de wet staan. Bent u getrouwd of hebt u een geregistreerd partnerschap, dan krijgt uw echtgenoot/partner de hele nalatenschap. Heeft u ook kinderen, dan zijn zij wel erfgenaam samen met uw echtgenoot/partner, maar krijgen ze hun erfdeel nog niet in handen (de wettelijke verdeling). Hun erfdeel wordt omgerekend in een geldbedrag. Hiervoor krijgen zij een geldvordering op uw partner. Deze geldvordering mag pas worden opgeëist als uw partner overlijdt, failliet gaat of in de schuldsanering terechtkomt. Als u de wettelijke verdeling wilt aanpassen kunt u een testament laten opmaken. In uw testament kunt u wel uw echtgenoot/partner en/of kinderen onterven, maar zij behouden wel bepaalde aanspraken op uw nalatenschap (verzorgingsrechten en legitieme portie). Heeft u geen testament en helemaal geen familie (tot en met de 6e graad), dan vervalt uw nalatenschap aan de Nederlandse staat.

 

4. Kan ik mijn testament aanpassen?

Het wijzigen van een testament is op elk moment mogelijk door het maken van een nieuw testament of het opstellen van een akte van herroeping. Elke wijziging of herroeping van een bestaand testament moet ook weer via een notaris geregeld worden en door hem/haar in het Centraal Testament Register vastgelegd worden. Het verscheuren van een afschrift van een bestaand testament heeft geen rechtskracht; het testament blijft gewoon geldig.

 

5. Waar wordt mijn testament bewaard?

Het origineel van uw testament wordt bewaard bij de notaris die het voor u gemaakt heeft. Deze is verplicht het testament te laten registreren bij het Centraal Testamentenregister in Den Haag, zodat, na uw overlijden uw testament vindbaar is. Zie ook: http://www.notaris.nl/centraal-testamentenregister  Iedere notaris heeft toegang tot dit register en kan op verzoek van potentiële erfgenamen nagaan wat het laatste testament is en dit opvragen. Het is dus niet noodzakelijk dat nabestaanden terugkeren naar de notaris waar het testament ooit is opgesteld.

 

6. Wat is een erfstelling?

Met een erfstelling benoemt u een erfgenaam. De erfgenaam of erfgenamen zijn (gezamenlijk) eigenaar van alle bezittingen van de nalatenschap, maar ook (hoofdelijk) aansprakelijk voor de schulden. Zij zijn ook verantwoordelijk voor de afwikkeling van de nalatenschap.

Zij mogen, als vermoed wordt dat er geen batig (positief) saldo is, de erfenis ook weigeren of beneficiair aanvaarden. Dit laatste houdt in dat de erfgenamen (of de executeur) de nalatenschap wel afwikkelen, maar in hun privévermogen niet aansprakelijk zijn als er meer schulden dan bezittingen blijken te zijn. Degenen die tot erfgenaam zijn benoemd, moeten zich na uw overlijden hier goed over laten adviseren. Goede doelen aanvaarden vrijwel altijd beneficiair.

 

7. Wat is een legaat?

Een legaat is een bepaald geldbedrag of bepaald goed (huis, perceel grond, schilderij) dat u bij testament nalaat aan een persoon of instelling (de legataris). Dat kan ook heel goed een goed doel zijn. Denk bv. aan een legaat voor een goed doel als u vindt dat uw erfgenamen al goed genoeg bedeeld zijn.

De legataris is niet aansprakelijk voor eventuele schulden van de nalatenschap en heeft geen zeggenschap over de afwikkeling van de nalatenschap. Dat is voorbehouden aan de erfgenamen (of de executeur). In het testament kan bepaald zijn dat verschuldigde erfbelasting uit de nalatenschap betaald zal moeten worden. Als dat niet in het testament is opgenomen moet degene die het legaat ontvangt de erfbelasting zelf betalen.

Een legaat kunt u via uw testament regelen. Hebt u al een testament of wilt u geen testament? Dan kunt u een legaat ook regelen via een zgn. testamentaire akte: die dient als aanvulling op uw bestaande testament of op de wettelijke standaardregels. Maar ook een dergelijke akte moet ook via een notaris geregeld worden. Die registreert de akte ook weer in het Centraal Testament Register.

 

8. Kan ik mijn kinderen onterven?

Ja, dat kan. Goede familieverhoudingen zijn ideaal, maar als het niet anders is: de wet schrijft regels voor ter bescherming van bepaalde erfgenamen, de zogenaamde legitimarissen. Kinderen (en soms kleinkinderen) behoren tot deze groep erfgenamen. De bescherming bestaat eruit dat de kinderen een onomstotelijk recht hebben op een bepaald deel van de erfenis, de legitieme portie. Onterfde kinderen moeten zelf een beroep op hun legitieme portie doen. Zij krijgen dan geen recht op de goederen, maar alleen op een geldbedrag ter grootte van hun legitieme portie.

U kunt de rechten van deze erfgenamen niet beperken door vóór het overlijden alles weg te geven aan anderen. Daarom kunnen bepaalde schenkingen, bijvoorbeeld die u minder dan 5 jaar voor uw overlijden doet, meetellen voor het vaststellen van de omvang van uw nalatenschap. Als legitimarissen niet zelf uit de nalatenschap hun deel kunnen krijgen, kunnen zij in bepaalde gevallen zelfs een erfdeel terugvorderen van personen en/of instellingen die hun delen in de nalatenschap al wel hebben gekregen.

Hetzelfde geldt als uit uw testament blijkt dat u zoveel geld of goederen aan Goede Doelen nalaat, dat daardoor de wettelijke legitieme portie niet kan worden uitgekeerd. Uw (klein)kinderen hebben dan het recht daar bezwaar tegen te maken. Uw notaris kan u hierover verder informeren.

 

9. Moeten erfgenamen belasting betalen?

Erfgenamen betalen, afhankelijk van de hoogte van de erfenis, een percentage erfbelasting over de waarde van de nalatenschap. Vroeger werd dat successierecht genoemd. Die percentages variëren met de grootte van de erfenis. Bovendien zijn er ook vrijstellingen. Een partner betaalt over een aanzienlijk bedrag geen erfbelasting.

Pas als de erfenis daarboven komt is er sprake van een heffing via de erfbelasting. Ook kinderen en kleinkinderen kunnen aanspraak maken op zo’n vrijstelling. De actuele vrijstellingsbedragen vindt u op de website van de belastingdienst (jaarlijks zijn er kleine aanpassingen). Daar vindt u ook de tarieven en percentages voor de erfbelasting. Goede Doelen zijn vrijgesteld van het betalen van erfbelasting, mits deze de zogenaamde ANBI-status hebben.

 

10. ANBI, Algemeen Nut Beogende Instelling

Als u een Goed Doel in uw testament op wilt nemen en u wilt voorkomen dat er erfbelasting betaald moet worden over uw erfenis en/of legaat, dan is het goed om te controleren of het specifieke Goede Doel een ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling) is. Een ANBI-instelling is daar namelijk van vrijgesteld. Een Goed Doel krijgt een ANBI-erkenning van de overheid, of preciezer gezegd van de Belastingdienst. Om voor die erkenning in aanmerking te komen moet er voldaan worden aan een aantal basisvoorwaarden en moet het Goede Doel basisinformatie publiceren op zijn website. Meer informatie daarover vindt u op de website van de Belastingdienst.

Op de website van de Belastingdienst kunt u ook controleren of een Goed Doel inderdaad een ANBI-erkenning heeft: https://www.belastingdienst.nl/rekenhulpen/anbi_zoeken  Dat gaat niet altijd goed. Bijv. kerken vallen vaak onder een zgn. groepsbeschikking. Veel goede doelen staan geregistreerd onder hun statutaire naam, die vaak iets anders is als hun ‘werknaam’. Als u bij een Goed Doel wilt navragen of ze ANBI zijn, vraag dan om een kopie van de ANBI-beschikking (staat vaak deze ook op de website).

Dan weet u meteen ook de statutaire naam en kunt u ook controleren of de ANBI-status nog steeds geldig is. Veel organisaties gebruiken het ANBI-logo om aan te geven dat ze erkend zijn. Dat is heel handig, maar niet 100% zeker. Gebruik van dit logo wordt niet door de Belastingdienst gecontroleerd. Voor het geval een Goed Doel zijn ANBI-erkenning zou kunnen verliezen, kunt u eventueel een reserve-Goed Doel in uw testament opnemen.

 

11. Heb ik een executeur nodig? (Voorheen executeur-testamentair)

Als u daarover niets opneemt in uw testament zijn de erfgenamen of erfgenaam verantwoordelijk voor de uitvoering van uw testament. Indien u dat niet wenselijk vindt benoemt u in uw testament een executeur. Dat kan bijvoorbeeld een familielid zijn, een vriend, een professionele executeur zoals een notaris, accountant of bankinstelling. Als u een goed doel tot erfgenaam benoemt, kunt u dat goede doel ook aanwijzen als executeur. Wie u ook tot executeur benoemt: overleg vooraf of diegene dat inderdaad wil doen en bespreek uw wensen in dit verband.

Wanneer is het nuttig een executeur te benoemen? Bijv. bij een complexe nalatenschap, de kinderen zijn onderling verdeeld, er zijn geen kinderen, er is geen geschikt familielid die dit zou kunnen doen, etc.

De wet stelt, als u daarover niet anders opneemt, een beloning voor de executeur van 1% van uw vermogen op de dag van overlijden. Echter, als u dat anders wil regelen, kan dat en neemt u dat op in uw testament. Veelal zal een professioneel executeur / notaris een uurloon in rekening brengen. Benoemt u een goed doel tot executeur, dan betekent dat vaak dat er minder kosten gemaakt worden voor de executie en een groter deel van uw erfenis besteed wordt aan het goede doel(en).

De executeur kent 3 gradaties (1-3 sterren) die de mate van handelingsbevoegdheid uitdrukken. De executeur is verantwoording schuldig aan de erfgenamen. Met een beperkte bevoegdheid moet hij aan de erfgenamen voor een aantal zaken op voorhand toestemming vragen. Bij volledige bevoegdheid mag hij alles regelen en legt achteraf verantwoording af. Uw notaris kan u daar alles over vertellen.

 

12. Levenstestament, wat is dat?

Een testament stelt u op voor als u er niet meer bent. Het kan ook heel belangrijk zijn om zaken te regelen voor het geval u zelf niet meer in staat bent uw belangen te behartigen. Daarvoor is het Levenstestament van toepassing. Stel, u wordt dement of krijgt een beroerte, dan kunt u niet meer zelf uw financiële zaken behartigen, niet meer zelf met uw arts beslissen wat er medisch moet gebeuren (of juist niet gedaan mag worden). In een levenstestament legt u vast wie in dat geval uw financiële en/of medische belangen moet behartigen (uw gevolmachtigden) en welke wensen u in voorkomende gevallen daarvoor hebt.

Veel mensen benoemen één gevolmachtigde, een familielid of goede vriend(in). Het is vaak verstandig om er twee in gezamenlijkheid te benoemen. Dat verlicht de lasten voor de gevolmachtigden. En het voorkomt vaak dat een gevolmachtigde bijv. ongewenst met uw financiën omspringt. Voor dat laatste kunt u ook een toezichthouder voor uw gemachtigde benoemen. Als u een goed doel tot erfgenaam benoemt, kunt u dat goede doel ook vragen als toezichthouder. Goede doelen zullen niet zelf als gevolmachtigde op kunnen treden. Overlegt u vooraf wel met degenen die u als gevolmachtigden aan wilt wijzen of zij dat willen en kunnen.

Uw levenstestament, c.q. het medische deel daarvan (medische wilsverklaring en/of euthanasieverklaring) legt u ook neer bij uw huisarts (behandelend arts). Het is goed dat duidelijk met uw arts door te spreken zodat hij zeker weet wat uw wensen zijn en u zeker weet dat hij daarnaar zal handelen. Met name euthanasieverzoeken willen nog wel eens niet in behandeling genomen worden om principiële of religieuze redenen. In zo’n geval kunt u daarvoor terecht bij de Levenseindekliniek www.levenseindekliniek.nl. Let wel, een euthanasieverzoek vereist uw eigen wilsbekwaamheid. Bent u dat niet (meer) dan kan uw verzoek niet gehonoreerd worden.

De meeste notarissen verzorgen ook het opstellen van een levenstestament. Dat helpt om ervoor te zorgen dat het een juridisch sluitende akte is. Een levenstestament wordt ook centraal geregistreerd in het Centraal Levenstestamentregister. Daarmee is voor iedereen ook duidelijk wat het laatst opgestelde, dus enig geldige levenstestament is.